De beste wijnen uit Toscane
Er zijn maar een paar plekken op de wereld met zulke fenomenale vergezichten als Toscane. De golvende heuvels met cipressen, olijfbomen en eindeloze wijngaarden zijn van een schoonheid en romantiek die eeuwig zal duren. De oude dorpjes, de overblijfselen uit het Romeinse en Etruskische tijdperk maken het plaatje meer dan compleet. Maar naast de geweldige omgeving staat Toscane ook bekend om het maken van enkele van de beste wijnen ter wereld.
De beste wijnen uit Toscane
Er zijn maar een paar plekken ter wereld met zulke fenomenale vergezichten als Toscane. De golvende heuvels met cipressen, olijfbomen en eindeloze wijngaarden zijn van een schoonheid en romantiek die eeuwig zal duren. De oude dorpjes, de overblijfselen uit het Romeinse en Etruskische tijdperk maken het plaatje meer dan compleet.
Ornellaia (een Bordeaux wijnblend), Sassicaia (Cabernet Sauvignon, sinds 1968) en Masseto (Merlot) verwierven wereldwijde bekendheid. Naast deze drie beroemde wijnhuizen zijn er nog meer bekende wijnhuizen in Toscane: Antinori (Tignanello, Solaia), Biondi Santi, Le Macchiole, Luce, Petrolo, Poggio di Sotto en Soldera.
Maar Toscane heeft de laatste decennia pas echt bekendheid gekregen door de wijnen die gemaakt worden van andere druivensoorten, die voornamelijk gebruikt worden in Bordeaux wijnen en Rhône wijnen zoals syrah, grenache, merlot, cabernet franc en cabernet sauvignon. Deze wijnen staan bekend als Super Tuscans. De beste Italiaanse wijnen worden onder andere in Toscane gemaakt.
Toscane is het land van de Chianti en de Brunello, beide wijnen worden gemaakt van de typische Toscaanse druif Sangiovese. En de meeste Toscaanse wijnen zijn rode wijnen, maar er worden ook witte wijnen van zeer hoge kwaliteit gemaakt van onder andere chardonnay, vermentino, sauvignon blanc en ansonica.
Naast de Chianti en de Brunello zijn andere beroemde Toscaanse wijnen de Vino Nobile di Montepulciano en de Vernaccia di San Gimignano. Toscane staat ook bekend om de Vin Santo, een Toscaanse likeur die volgens de traditie bij het dessert gedronken moet worden.
Andere regio's
Druivensoorten in wijnen uit Toscane
Terroir van wijnen uit Toscane
Rijk aan geschiedenis en architectuur creëren de glooiende heuvels, bomen, middeleeuwse kastelen en wijngaarden een onweerstaanbare charme. Toscane, gelegen tussen 42,5 en 44 graden noorderbreedte, kent een gevarieerd klimaat dat van invloed is op de druivenkenmerken en wijngaardpraktijken. Het gevarieerde landschap bestaat uit bergen, heuvels en vlaktes. Zandige, kalkhoudende mergelgrond met variaties van klei, rotsen en mineralen bepalen de wijnbouw, met gewaardeerde bodems die galestro en albarese bevatten. De zomers in de heuvels zijn heet en droog, met onvoorspelbare herfsten met kans op regen tijdens de oogst. De kust blijft betrouwbaar heet en droog, wat de oogst ten goede komt.
Toscane is verdeeld in twee belangrijke regio's: het Tyrreense kustgebied dat zich uitstrekt van Livorno tot Grosseto en de Centrale Heuvels die Florence en Siena omvatten. Hoewel de wijngaarden in Pisa en Lucca in het binnenland liggen, leveren ze wijnen op die lijken op de kustvariëteiten vanwege het warme zeeklimaat.
De sangiovese druif
Toscane is de spilregio voor wijnen als Chianti Classico, Brunello di Montalcino, Vino Nobile di Montepulciano en meer, waardoor het een centraal punt is in het Italiaanse wijnlandschap. Toscane heeft het hoogste aandeel rode wijn van alle regio's, aangezien meer dan 4/5 van het gebied bebouwd is met deze blauwe druiven.
Sangiovese, de belangrijkste druif, beslaat meer dan de helft van de aanplant in Italië en produceert de beroemdste wijnen van Toscane. Andere druivensoorten zijn Canaiolo, die in witte en rode variaties voorkomt, waarbij de rode overheersender is. En vermentino, geïntroduceerd uit Spanje, gedijt goed in de uitlopers van de Apuaanse Alpen en de Maremma. Trebbiano, een witte druif, levert strogele wijnen met een gemiddelde body en wordt vaak gemengd met vermentino en malvasia Bianca. Daarnaast omarmt Toscane internationale druivenrassen zoals Merlot, vaak gemengd met Cabernet Sauvignon in rode wijnen, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc, prominente Bordeaux-variëteiten in Super Tuscan, en Syrah, met complexe, bloemige en fruitige tonen. En voor witte wijnen Chardonnay, met verschillende aroma's beïnvloed door het terroir.
De Sangiovese druif heeft tijd nodig om te rijpen, wat betekent dat hij veel warmte nodig heeft. Vooral in Toscane worden zeer goede resultaten behaald met deze druivensoort. Brunello's en Chianti's zijn allemaal gemaakt van de Sangiovese druif. Vooral de Super Tuscans en de Reserva wijn uit deze regio zijn hier uitstekende voorbeelden van en laten zien dat deze wijnen heel goed kunnen rijpen en iedere wijnliefhebber ook na vele decennia nog kunnen verbazen.
Smaak
Sangiovese staat voor een hoge zuurgraad en wat dichtere tannines. Het alcoholpercentage is gemiddeld en de wijnen rijpen zeer goed in eiken vaten. Sangiovese is vaak te herkennen aan een wat aards karakter. Het fruit is zowel rood als zwart: kersen, bosbessen, zwarte bessen. Er zijn ook duidelijke florale elementen te herkennen.
Wijnhuizen
Wat zijn Super Tuscans?
Super Tuscans is ontstaan uit het enorme potentieel dat sommige Toscaanse wijnmakers zagen in het gebruik van druivenrassen zoals cabernet sauvignon en merlot in Toscane. Maar dit betekende dat de wijnen gemaakt van deze druivensoorten niet gekwalificeerd waren: het werden Vino di Tavola wijnen, oftewel 'gewone' tafelwijnen. In Toscane moesten rode wijnen gemaakt worden volgens de regels van de sangiovese druif. Naast het gebruik van niet-inheemse druivenrassen, vonden er aanpassingen plaats in het vinificatieproces en in de rijping van de wijnen.
In de jaren '80 werd de kwaliteit van deze wijnen erkend, maar pas begin jaren '90 werd een aparte classificatie voor deze wijnen geïntroduceerd: Indicazione Geografica Typica (IGT).
Veel van de duurste Toscaanse wijnen gebruiken Merlot en Cabernet Sauvignon en zijn dus IGT-wijnen. Deze wijnen worden sindsdien Super Tuscans genoemd.
Classificaties van Toscaanse wijnen
Bijna twee derde van de Toscaanse wijnen zijn geclassificeerd op DOP-niveau, terwijl bijna een kwart onder de categorie IGP Toscana valt, wat de toewijding van de regio aan kwaliteit en regionale identiteit in de wijnbouw laat zien. Toscane is prominent aanwezig in de wijnwereld, met meer dan 10 DOCG's en het hoogste aantal DOC's samen met Piemonte (vanaf 2023), naast verschillende IGP's, is Toscana een belangrijke Italiaanse wijnregio.
De bekendste rode wijnen uit Sangiovese zijn de DOCG's Brunello di Montalcino, Chianti, Chianti Classico en Vino Nobile di Montepulciano. Omdat veel wijnen niet voldoen aan de richtlijnen voor conventionele productie, worden ze aangeduid als Toscana IGT. Deze wijnen kunnen volledig gemaakt zijn van Sangiovese of gemengd met internationale druivensoorten zoals Syrah of Cabernet Sauvignon. Een bekende appellation voor witte wijn is Vernaccia di San Gimignano DOCG.
Wat zijn de beste producenten uit Toscane
Het antwoord hierop is vaak subjectief, maar de volgende producenten behoren zeker tot de beste in Toscane: