Brunello van Montalcino

Een Toscaanse wijn met geschiedenis: de Brunello di Montalcino is een van de meest complexe en langst houdbare rode wijnen die Italië te bieden heeft. De wijnen uit het zuiden van Toscane inspireren al heel lang de hele wijnwereld.

Wat voor wijn is Brunello?

Samen met Barolo en Amarone della Valpolicella is Brunello di Montalcino een van de drie grote rode wijnen van Italië. En nu we het toch over directe vergelijking hebben: van deze drie is Brunello di Montalcino degene met de hoogste gemiddelde prijs. In dit geval zijn de reputatie en de prijs gebaseerd op de uitzonderlijke kwaliteit van de wijn, die zowel jong als oud evenveel plezier belooft. Het enige verschil is dat de wijn een heel ander karakter heeft wanneer hij gerijpt is. Maar laten we ons even verdiepen in de boeiende geschiedenis van Brunello di Montalcino.

Waar komt Brunello vandaan?

Zoals de toevoeging 'di Montalcino' al doet vermoeden, gedijen de Sangiovese druiven voor Brunello rond het rustige stadje Montalcino in het zuiden van Toscane. Welkom in Midden-Italië! De 2.000 hectare wijngaarden liggen verspreid over gebieden die niet zo hoog liggen als bijvoorbeeld in Chianti. Omdat de heuvels ook wat zachter zijn, is het klimaat hier ook wat warmer.

Daarbij komt nog de Galstro bodem. Beide zorgen ervoor dat de druiven een intens aroma ontwikkelen. Omdat het weer rond Montalcino erg goed is en vooral meestal erg droog tot laat in de herfst, kan de oogst meestal laat beginnen. Dit maakt de druiven nog intenser. Brunello di Montalcino kreeg in 1966 voor het eerst de DOC-status, waardoor het een beschermde oorsprongsbenaming kreeg. In 1980 werd het opgewaardeerd tot DOCG-status.

Waarom heet Brunello eigenlijk Brunello?

In het Engels betekent 'bruno' 'bruin'. In de 14e eeuw werd het gebruikt om de kleur te beschrijven van een wijn uit Montalcino die bruin was geworden door oxidatie. Deze wijn heeft echter niets te maken met de Brunello van vandaag. In feite is de naam Brunello bedacht door wijnmaker Ferruccio Biondi Santi, die al in het midden van de 19e eeuw de visie had om een unieke en geweldige wijn te creëren. Het toeval wilde dat Ferruccio Biondi Santi op een dag in zijn wijngaard een wijnstok vond waarvan de druiven er heel anders uitzagen dan de Sangiovese druiven die er omheen groeiden.

Biondi Santi dacht dat hij een nieuwe druivensoort had ontdekt - en noemde hem Brunello vanwege de bruinige kleur van de schillen van de bessen. Wat de wijnmaker op dat moment natuurlijk niet kon weten, was dat het eigenlijk een variëteit van Sangiovese was. Maar dit werd pas rond de millenniumwisseling opgehelderd. Dus het kan de man op dit punt worden vergeven. Maar het was niet alleen de druivensoort die Ferruccio Biondi Santi bedacht voor zijn Brunello; hij bedacht ook een heel speciale vinificatiemethode.

Hoe wordt Brunello gemaakt?

Ferruccio Biondi Santi liet zijn Brunello bijzonder lang rijpen in houten vaten. Aan het einde van de 19e eeuw was dit niet zo ongewoon, want de wijnen uit de regio werden zelfs uitsluitend in houten vaten verkocht. Maar Biondi Santi deed het anders. Toen hij zijn wijn in 1880 voor het eerst liet proeven in Siena, bottelde hij hem als eerste. Een kleine sensatie in Toscane! Overigens kwam de eerste jaargang pas in 1888 op de markt - zo lang liet de wijnmaker zijn Brunello di Montalcino rijpen in de fles!

Deze lange rijpingsperiodes zijn tot op de dag van vandaag weinig veranderd. Een Brunello moet minstens 42 maanden rijpen in Slavonische eiken vaten - en dan nog eens 24 maanden in de fles. Bijna geen enkele andere Italiaanse rode wijn rijpt zo lang of heeft zo'n lange rijpingsperiode op fles! Tot op vandaag moet een Brunello di Montalcino uitsluitend gemaakt worden van Sangiovese. Nadat de Brunello druivensoort werd omgedoopt tot Sangiovese Grosso (vanwege de grote druiven), heeft men ontdekt dat de bodem verantwoordelijk is voor de grote druiven. Daarom wordt de anders uitziende druif rond Montalcino nu gewoon Sangiovese genoemd.

Waarom is Brunello zo duur?

Dat een Brunello di Montalcino een van de duurste rode wijnen van Italië is, komt deels door de lange rijpingsperiode. Het duurt immers minstens 5,5 jaar van de oogst tot de eerste verkoop voordat een wijnhuis iets verdient aan zijn Brunello. Om nog maar te zwijgen van het feit dat je altijd meerdere jaargangen in je kelder hebt liggen. Er is per se veel ruimte nodig. Een andere reden is de zeer hoge prijs die een wijnmaker moet betalen voor een hectare wijngaard. Als je een hectare wilt kopen, moet je wel een miljoen euro op tafel leggen!

De derde en laatste factor is natuurlijk prestige. Tot de jaren 1920 had het wijnhuis Biondi Santi een virtueel monopolie op Brunello. Maar door het succes volgden andere wijnmakers. Hierdoor nam de hoeveelheid toe, wat betekende dat de wijn ook buiten de regio verkocht kon worden. Maar toen deden zich een paar rampen voor. Eerst verwoestte de druifluis grote delen van Toscane, in 1929 sloeg de wereldwijde economische crisis toe en toen begon de Tweede Wereldoorlog. De Brunello wijnmakers herstelden hier maar langzaam van. In 1960 cultiveerden 11 wijnmakers slechts 63 hectare! Maar met de introductie van de beschermde oorsprongsbenaming kwam de productie van Brunello weer op gang. Wijnhuizen zoals Biondi Santi, Cupano, Poggione, Salvioni, Soldera, La Fiorita, Podere le Ripi en Cerbaiona zorgden ervoor dat Brunello nu over de hele wereld gevraagd wordt.

Hoe smaakt Brunello?

De enige vraag die overblijft is de smaak. Een jonge Brunello schittert in een rijke robijnrode kleur. Hoe rijper de wijn, hoe meer hij naar granaatrood neigt. De wijn heeft een intens aroma van kersen en pruimen, maar ook van tabak en kruiden. Na rijping komen er ook toetsen van karamel en kreupelhout bij. De tannines zijn aanvankelijk stevig maar toch zijdezacht. Hoe ouder de wijn, hoe zijdezachter de tannines worden. Of een Brunello nu krachtig jong is of harmonieus gerijpt, hij is altijd elegant en maakt indruk met een enorm lange afdronk.

Door zijn intensiteit is een Brunello di Montalcino de perfecte begeleider van wild en stoofpotten. Maar hij kan ook worden gedronken bij parelhoen of eend. Hij is ook heerlijk bij allerlei lamsgerechten - of geroosterde aubergines. Ontdek nu de Brunello variëteit bij Best of Wines!