Zwitserse wijn
Wijnen uit Zwitserland hebben een geschiedenis die meer dan 2000 jaar teruggaat, maar het heeft niet zoveel aandacht gekregen op het wereldwijde wijnpodium. De witte Pinot Noir en Chasselas wijnen van het land beginnen echter internationale erkenning te krijgen. De Valais regio en het gebied rond het Meer van Genève, vooral La Cote en Lavaux, zijn de sleutel tot het tonen van het diverse en verbluffende Zwitserse alpine wijnterroir.
De beste wijnen uit Zwitserland
Wijnen uit Zwitserland hebben een geschiedenis die meer dan 2000 jaar teruggaat, maar het heeft niet zoveel aandacht gekregen op het wereldwijde wijnpodium. De witte Pinot Noir en Chasselas wijnen van het land beginnen echter internationale erkenning te krijgen. De regio Wallis en het gebied rond het Meer van Genève, met name La Cote en Lavaux, zijn essentieel om het gevarieerde en adembenemende alpine wijnterroir van Zwitserland te laten zien. Lavaux staat zelfs op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De wijnscène van Zwitserland wordt sterk beïnvloed door de buurlanden. De Duitstalige noordelijke regio's zijn voorstander van cépagewijnen, een Germaanse traditie. Maar de zuidwestelijke Franstaligen (Genève, Vaud, Wallis) geven de voorkeur aan Franse druiven zoals Chasselas, Pinot Noir, Gamay en Merlot. Ondertussen geniet het door Italië beïnvloede Ticino van zijn beroemde rode Merlot.
Zwitserland verbouwt zijn druiven dichtbij de landsgrenzen. Grote wijngaarden liggen in de zuidwestelijke gebieden rond het Meer van Genève. De regio Wallis heeft ook wijngaarden langs de rivier de Upper Rhône. Neuchatel staat bekend om zijn witte wijnen en oeil-de-perdrix rosés in het westen. Oost-Graubunden en noordelijke delen zoals Aargau, Schaffhausen en Zürich dragen ook bij aan de productie van Zwitserse wijnen.
De geschiedenis van Zwitserse wijnen
Zwitserland heeft een 2000 jaar oude geschiedenis van wijnproductie. Kloosters speelden een grote rol in de verspreiding van de wijnbouw in de middeleeuwen. Zwitserse wijnen misten echter smaak en body. Import, vooral uit de Franse Rhônevallei, werd erg populair. In de jaren 1860 verwoestte de druifluis de Zwitserse wijngaarden. Aan het begin van 1900 was het gebied dat gebruikt werd voor de druiventeelt gehalveerd. Door de toenemende concurrentie uit andere regio's verloren Zwitserse wijnmakers hun interesse in het herplanten van wijnstokken.
Tegen het einde van de 20e eeuw werd Zwitserland wereldwijd erkend als een producent van kwaliteitswijnen, en dit is in de 21e eeuw nog verder toegenomen.
Druiven in wijnen uit Zwitserland
Vandaag de dag groeien er meer dan 240 druivensoorten in Zwitserland die bijdragen aan de wijnproductie. Pinot noir, chasselas, gamay en merlot zijn samen goed voor bijna 3/4 van de druivenoogst. Chasselas domineert als belangrijkste witte wijndruif en beslaat 1/3 van alle wijngaarden in het land. Toch kan de rol van chasselas veranderen naarmate internationale druiven zoals chardonnay en sauvignon blanc aan populariteit winnen.
Veel druivenrassen doen het ook goed bij de buren van Zwitserland. Riesling, pinot gris, pinot blanc en gewurztraminer komen bijvoorbeeld uit de Elzas en Duitsland.
Het terroir van wijnen uit Zwitserland
Zwitserland beslaat bijna 41.500 vierkante kilometer. De oppervlakte is vergelijkbaar met een tiende van Californië. Het land heeft drie verschillende geografische gebieden. Het noordwestelijke Juragebergte vormt de grens, met prachtige landschappen zoals La Côte. De meeste mensen wonen in het Centrale Plateau tussen het Meer van Genève en het Bodenmeer, waar zich belangrijke industrieën bevinden. De Alpen domineren het zuiden van Zwitserland en nemen 60% van het landoppervlak in beslag met torenhoge toppen van meer dan 4000 meter hoog.
Boven de 400 meter strekken de Zwitserse wijngaarden zich uit over terrassen en steile hellingen. Dit gevarieerde landschap vraagt om hard werken en weerspiegelt de traditie, waardoor de wijnindustrie een aantrekkelijke, rustieke uitstraling heeft. Het terrein vereist veel handwerk, wat de productiekosten verhoogt maar de focus op kwaliteit versterkt. De kwaliteit en de hoeveelheid handwerk die nodig is, helpt de hoge prijzen voor Zwitserse wijnen te verklaren.
Het klimaat varieert sterk in Zwitserland. Wallis heeft bijvoorbeeld hoge temperaturen en overvloedige zonneschijn. In Ticino daarentegen komen stormen, zware regen en warm weer voor. Deze diversiteit in terroir en omstandigheden beïnvloedt de Zwitserse wijnproductie.
Wijnhuizen
Classificaties van Zwitserse wijnen
Het Franse wijnsysteem diende als inspiratie voor Zwitserland. De status van beschermde herkomst benadrukt kwaliteitswijnen. Het Grand Cru-systeem categoriseert wijnen op dezelfde manier als Frankrijk. Zwitserland heeft het Europese kader voor het onderscheidend vermogen van elke wijn overgenomen door middel van details over herkomst en geschiedenis.
Zwitserland maakt geen deel uit van de Europese Unie, maar heeft wel het AOP-systeem overgenomen. Het heeft meerdere beschermde herkomstgebieden in zijn kantons: regio's met lokale overheden en wetten. Er zijn 26 kantons in Zwitserland. Hoewel bijna 90% van de Zwitserse wijnen in aanmerking komt voor de AOC-status, verschilt het belang ervan per kanton. Vaud en Wallis bieden een superieur Grand Cru-niveau voor uitzonderlijke locaties. Daarnaast erkent Vaud topwijnen met de prestigieuze Terravin award in goud en platina.
In 1990 introduceerde het kanton Wallis in Zwitserland een ranglijst voor kwaliteitswijnen. Het heeft drie niveaus:
- Niveau I (kwaliteitswijn) omvat wijnen met een specifieke herkomst. Op het etiket van deze wijnen staat het kanton of het gebied vermeld. Er zijn strenge regels voor druifsoorten, opbrengsten, groei en het maken van de wijnen. De wijnen ondergaan smaak- en laboratoriumtests voordat ze worden verkocht. Enkele types in dit niveau zijn Late Harvest, Auslese en Ice Wine.
- Categorie II (Landwijn): Deze wijnen hebben iets lagere minimum mostgewichten en hogere opbrengstlimieten dan categorie I. Ze worden gelabeld door een breder geografisch gebied.
- Categorie III (Wijn): Dit zijn meer eenvoudige wijnen met de laagste mostgewichten, gemaakt van in het land geplukte druiven.