Hoe het begon – Vega Sicilia en Pesquera

Ribera del Duero kan niet los gezien worden van haar bekendste bodega: Vega Sicilia. En andersom geldt dat eigenlijk net zo. Spanjes meest legendarische wijnhuis werd opgericht door Don Eloy Lecanda in het jaar 1864, wanneer het gebied rondom de rivier de Duero nog een onherbergzame hoogvlakte is die voornamelijk wordt bevolkt door kuddes schapen. Al snel bouwt Vega Sicilia een grote reputatie op met haar volle, rijke wijnen van Bordeaux variëteiten gecombineerd met de lokale tinto fino (tempranillo). Een reputatie die tot op de dag van vandaag staat als een huis. Pas in de jaren ’70 van de 20e eeuw zien we een tweede bodega die zich begint te onderscheiden van de rest. Dit huis wijnhuis - Pesquera genaamd - wordt in 1972 opgericht door Alejandro Fernández. Fernández is een bevlogen wijnmaker die ervan overtuigd is dat Ribera del Duero het in zich heeft om één van ’s werelds beste wijnregio’s te worden. Een man met een vooruitziende blik, zou je met de kennis van nu kunnen zeggen.

De reputatie en het succes van deze twee eenlingen en hun krachtpatsers van rode wijnen snelt hun vooruit en vanaf de jaren ’80 arriveren er steeds meer ambitieuze wijnmakers die hun opleiding elders hebben genoten en die volop kansen zien in deze relatief nog onontgonnen regio. Onder die toestroom van jonge talentvolle wijnmakers bevindt zich ook een Deen, Peter Sisseck, die vastbesloten is om de beste wijn ter wereld te maken in Ribera del Duero. Met zijn eerste vintage trekt hij direct al de aandacht van de internationale wijnpers. Robert Parker noteert in zijn beoordeling van Sissecks 1995 vintage:

“One of the greatest and most exciting wines I have ever tasted”. And the rest is history… Inmiddels heeft Sissecks wijn – en we hebben het hier natuurlijk over Pingus - een cultstatus bereikt. Die kapitaalinjectie, zowel qua technisch inzicht als financiële middelen, zorgt ervoor dat de overall kwaliteit van de wijnen uit de hele regio enorm verbetert. De wijnen worden zelfs zó goed bevonden, dat in 1982 een DO (denominación de origen) wordt opgericht inclusief een Consejo Regulador, een orgaan dat toeziet op de kwaliteit van de wijn uit een specifiek gebied van herkomst. Het kwaliteitswijngebied Ribera del Duero is geboren. Dit jaar is alweer het 41-jarige jubileum van D.O. Ribera del Duero!

Wat Don Eloy Lecanda en later ook Alejadro Fernández goed in de smiezen hadden, is dat het gebied rondom de rivier de Duero uitermate geschikt is voor de productie van kwaliteitswijn. Een aantal factoren is daarvoor doorslaggevend. Allereerst is daar het barre landklimaat dat in niets te vergelijken is met het vriendelijke klimaat dat we kennen van de Spaanse costa’s. De plaatselijke bevolking omschrijft het zelf als “9 maanden winter, 3 maanden hel”. Alles in Ribera is intens. Het aantal zonne-uren bedraagt 2400 per jaar. Tijdens de drie zomermaanden is het overdag bloedheet (vandaar de “hel”) zonder een drupje regen en ’s winters daalt het kwik gemakkelijk tot -20°C en zelfs nog daaronder. Misschien nog wel het belangrijkst voor de kwaliteit van Ribera wijnen is het temperatuurverschil tussen dag en nacht (diurnal range) tijdens het groeiseizoen. Door de ligging van de wijngaarden tussen de 720 tot 1.100 meter boven de zeespiegel op het Spaanse bergplateau ‘Meseta Central’, dalen ‘s nachts de temperaturen enorm. Zelfs in de zomer kan het er ’s nachts verraderlijk koud zijn! Druiven zijn echter gek op die temperatuurschommeling tussen dag en nacht. Tijdens de warme dagen krijgen de druiven overvloedig zon en warmte om perfect te rijpen. Vervolgens wordt ‘s nachts de fotosynthese die voor die rijping zorgt abrupt afgebroken, waardoor de druiven als het ware in een status van shock belanden, daarbij tot rust komen en - heel belangrijk! - hun zuren goed vasthouden. Het resultaat daarvan proef je terug in de wijn. Ribera del Duero wijnen zijn vol, rijp en krachtig en hebben over het algemeen een flink alcoholpercentage, maar beschikken daarnaast altijd over een aangename zuurgraad die zorgt voor finesse en een goede balans.
De rivier de Duero, naamgever van de DO, heeft uiteraard ook een belangrijke impact op het wijngebied. De nabijheid van de rivier heeft een matigende invloed op de omgevingstemperatuur in de wijngaarden en beschermt de stokken in het voor- en najaar tegen nachtvorst. Ook zorgt de rivier voor steenrijke afzettingen. In de hoger gelegen wijngaarden bestaat de boden vooral uit kalksteen en klei.

Een ander belangrijk punt voor de kwaliteit van Ribera del Duero, is het hoge percentage oude bush vines van de tinto fino druif (ook wel tinta del país genoemd). Sommige stammen zelfs nog uit het pre-phylloxera tijdperk! Tino fino is een kloon, een plaatselijke variant van de tempranillo druif. De kracht van oude stokken zit hem erin dat ze dusdanig diepgeworteld zijn dat ze ook in extreme droogte kunnen overleven. En hoewel de opbrengst van oude stokken een stuk lager is dan die van jongere exemplaren - zowel wat betreft het aantal trossen als de grootte van de druiven - is de concentratie en de power van de wijn die ze opleveren ongeëvenaard.

Hoewel er in Ribera del Duero ook een klein aandeel rosé en wit wordt geproduceerd, beperken we ons hier tot de rode wijnen. Wettelijk moeten die voor 75% uit tino fino bestaan, eventueel aangevuld met rassen als cabernet sauvignon, merlot, malbec en garnacha tinta. Net als in de rest van Spanje, wordt er in Ribera del Duero een onderscheid gemaakt tussen de classificaties cosecha, crianza, reserva en gran reserva om de houtrijping van de wijn aan te geven. Joven wijnen hebben geen houtrijping gehad, roble wijnen slechts een minimale (hout)rijping van 3 maanden, crianza’s hebben minimaal twee jaar gerijpt waarvan minstens één jaar op hout. Beide stijlen leveren toegankelijke wijnen, vol rood en zwart fruit en een subtiele vanilletoets. Reserva’s rijpen minstens drie jaar waarvan minstens één op hout. Gran reserva’s zijn wijnen van de buitencategorie die alleen in topjaren verschijnen en wettelijk het

langst achtergehouden worden voor ze op de markt verschijnen: in totaal vijf jaar waarvan minstens twee op hout. Het betreft hier bijzonder gelaagde en complexe wijnen die qua profiel en postuur wel wat weg hebben van de oude tino fino stokken waar ze uit voortkomen: knoestig, krachtig, aards met intens donkere tonen van chocola, tabak en leer.
Om het nog iets ingewikkelder te maken, zijn er ook producenten die zich niets aantrekken van deze vastgelegde kwalificaties en hun wijn releasen op het moment waarop zij zelf vinden dat die klaar is. Een typerend voorbeeld is de Vega Sicilia ‘Unico’ 1968 die pas tegelijkertijd op de markt werd gebracht met de 1982 vintage: in 1991!

Ribera del Duero wijnen bij Best of Wines

Een van onze nieuwste ontdekkingen is Bodegas Rudeles: een wijnhuis uit het oostelijke deel van de regio. Hier genieten de wijnstokken van de perfecte rijpingsomstandigheden. De wijngaarden staan aangeplant op hellingen die op een hoogte van 900 meter liggen. De Cerro el Cuberillo is één van hun top wijnen en wordt enkel in uitzonderlijke jaren uitgebracht. Een wijn waarin veel te ontdekken valt, met een bouquet van bramen, zwarte bes, vanille en kruiden. De tanninestructuur en de frisse zuren zorgen ervoor dat deze wijn een uitstekend bewaarpotentieel heeft. In onze kelders hebben zij diverse jaargangen op voorraad.

Een ander wijnhuis dat schitterende wijnen produceert in Ribera del Duero is Bodegas Hacienda. De wijnen van Hacienda zijn wereldwijd geliefd, met Monasterio Reserve Especial in het bijzonder. De druiven worden volledig biologisch geteeld en de fermentatie komt op gang door de natuurlijke gisten. Deze blend bestaat hoofdzakelijk uit tempranillo en wordt aangevuld met cabernet sauvignon. De volle body krijgt de wijn door de 20 maanden houtrijping in Franse barriques, waarvan 40% bestaat uit nieuw eiken. Reserve Especial is krachtig en complex, met veel zwart fruit, rijpe tannines en goed geïntegreerd houtgebruik. Zeker een aanrader voor de Ribera fans onder ons!

Uiteraard vind je bij ons ook de cult-wijnen van Vega Sicilia en Dominio de Pingus. Van alle Vega Sicilia cuvées hebben we diverse vintages beschikbaar, lopend van 1985 tot en met 2020. Naast Flor de Pingus, de tweede wijn van Pingus, bieden wij ook de vriendelijk geprijsde PSI aan. Allen zijn van prachtige kwaliteit.
Ben je na het lezen van deze blog en de proefnotities nieuwsgierig geworden naar de Ribera del Duero wijnen die wij nog meer aanbieden? Bekijk onze wijnen.